Bu yazımda Osmanlı Devleti döneminde padişahlar, sultanlar ve şehzadeler nasıl evlenirdi, düğünleri nasıl olurdu sorusuna cevap arayanlar için bir nebze olsun merak giderecek bilgiler paylaşacağım.
Osmanlı padişahı halkın ve devlet erkanının önünde evlenmezdi. Evlendikten birkaç gün sonra hanımına maaş bağlanması için gerekli evrakların gönderilmesiyle bu anlaşılırdı. İşte bu evraklarda bulunan tarihler de nikah tarihi olarak kabul edilirdi. Bu geleneğe Sultan Abdülmecid son vermiş, devlet erkanının önünde evlenmiştir. Ayrıca Sultan Abdülmecid, o devre kadar yapılmamış bir şeyi daha yapmış, asilzade ailelerinden hanımları haremine almıştır.
Şehzade düğünleri sade cereyan ederdi, mühürler daima gümüş olur ve ancak padişah olunduğu vakit bu gümüşler iade edilip, yerine altın mühürler yapılırdı.
Osmanlı prensesleri evlendiklerinde ise,nikah ve düğün bir arada yapılmaz, nikaha vekiller gider, düğün sonra yapılırdı.
Leyla Açba' nın nedime olarak dahil olduğu Sultan Vahideddin ve Nevzad Hanım'ın düğünü
(Aşağıdaki metin Leyla Açba' nın tanık olduğu hadiseler ve düğün merasimleri hakkındaki bilgileri doğrultusunda maddeler halinde yazılmıştır.)
* Nevzad Hanım'ın ailesi saraya davet ediliyor, yeni hanıma hususi tahsis edilen bir köşkte ağırlanıyor. O günün akşamında kına gecesi yapılıyor.
* Ertesi gün, padişahın diğer haremlerinin nedimelerinden birer kişi, yeni hanıma şahitlik yapmak için çağrıldı. Böylece kadınefendiler, yeni hanımı nedimelerinin vekaletleri ile kabul etmiş oluyor.
* Nedimelerden sonra başhazinedar usta ve maiyeti saraya teşrif ediyor, daha sonra padişahın baş imamının teşrifi bekleniyor.
* Yeni hanım bir kanepenin üzerinde oturur halde bekliyor. Padişah salona girdiğinde bütün hanımlar ayağa kalkıyor ve tören bitimine kadar da hiç kimse oturmuyor.
* Padişah da hanımın yanına kanepeye oturuyor.
* İki harem ağası kanepenin sağ tarafına geçiyor, nedimeler ise sol tarafta yerini alıyor. Başhazinedar usta da nedimelerin yanında bekliyor.
* Ağalar şahitliklerine dair yemin ediyorlar. Nedimeler de, kadınefendilerine vekaleten yeni hanımefendiyi kabul ettiklerine dair yeminde bulunuyorlar ve nikah kıyılıyor.
* Başhazinedar usta Sultan Vahideddin'in önünde diz kırarak elinde tuttuğu gümüş mahfazayı uzatıp ayağa kalkıyor ve salondan çıkıyor. Bu mühürde Nevzad Hanım'ın adı ve ünvanı yazmaktadır.
* Sultan bu mahfazayı açıp içindeki gümüş mührü yeni hanımefendinin eline koyuyor ve diyor ki:
"Sizi ikinci ikbal ilan ediyorum, inşallah hayırlı bir zevce ve saray için şerefli bir hanımefendi olursunuz."
* Sultan maiyeti ile köşkü terkediyor.
* Yeni hanımı, diğer haremler ziyaret ediyor ve onun adına fakirlere yemek ve para yardımlarında bulunuluyor.
Yeni bir adet; padişah ve eşi aynı tahtta
Yukarıdaki metinde Sultan Vahideddin'in Nevzad Hanım'ın yanına oturduğundan bahsettim. Oysa eskiden padişah düğünlerinde bundan farklı bir adet varmış. Gelin yerde yüksek bir minderde, padişah ise tahta benzer bir kanepeye otururmuş. Hükümdar haremine mührünü verdikten sonra yanına oturmasına müsade edilirmiş.
Koltuk Merasimi
Söz konusu merasim Sabiha Sultan ve eşi Şehzade Ömer Faruk Efendi' nin düğününde yaşanmıştır. Bu merasim eski bir saray adetidir ve sadece sultan düğünlerinde olur.
Gelin tahta benzer büyük bir kanepede oturur ve damadın gelmesini bekler. Damat harem ağasının refakati ile gelinin odasına gelirdi. Beyefendi nezaketle gelinin kalkmasını rica eder, fakat gelin bazen kalkmaz ve damat beyi çileden çıkartacak kadar yalvartırdı. Sabiha Sultan zevcini fazla beklemeden koluna girmiştir.
Kaynakça:
Açba, L.,(2010).Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları. İstanbul: Timaş Yayınları.
Kayıtlar
0 Yorumunuz::
Yorum Gönder