Osmanlı Devleti'nde Hareme Kızlar Nasıl Geliyordu?
    Günümüzde kızlarımızın saraya dahi olsa cariye olarak gitmeleri eminim çoğumuzca sindirilmesi zor bir hadise olurdu. Kız erkek ayırmadan evlatlarımızdan ayrılmak ne kadar kolay olabilir ki? Fakat Osmanlı Devleti' nde saraya kız çocuklarını sokabilmek için adeta ailelerin yarıştığını düşünmek yanlış olmaz. Yoksulluk yüzünden, kızları için iyi bir gelecek istediklerinden, tabiri caizse onların bir "Saraylı Hanım" olarak itibar kazanmaları için bu tür mevzular vuku bulmaktaydı. 
   Leyla Açba anılarında bizlere bu kızların saraya nasıl alındığını açıklayan bir hatırasını yazmıştır. Kendisi sadece asil ailelerden kızların alındığını zannederken, yapmış olduğu bir muhabbet esnasında bu hadisenin farklı boyutlarını öğrenmiştir. Ben de bu konuda merakı olanlarımız için bu bilgileri paylaşmak istedim. (Aşağıdaki metin Leyla Açba'nın hatıratından alınmış ve özetlenmiştir.)

• Kızlar savaşlarda esir ve ganimet olarak saraya getirilirdi. Esir pazarlarında satın alınır ya da kaçırılırlardı.
• Diğer bir toplama yolu ise, köylerdi. Köylerden kızlar toplanır, saraya teslim edilirdi. Sarayda bu işle meşgul olan kişiler vardı ve bu kişiler köy köy dolanır, beğendiklerini saraya gönderirlerdi.
• Saraydan geldiklerini ve saray hizmeti için kız evlat aradıklarını söyleyerek kendilerini takdim ediyorlardı. Köyün beyi bütün köylülere haber gönderiyordu, saraya kızlarını göndermek isteyenler de kızlarını getirip bu adamlara takdim ediyorlardı.
• Çünkü bu kızlar sarayda gördükleri eğitimlerle sivrilirler ve subaylarla evlendirilip yönetime etkide bulunacak mevkilere gelirlerdi. Bu sebeple aileler kızlarını bir valide sultan olarak görme umudunu taşırlardı içlerinde.
• Bu kızlar sadece fakir fukara kişiler olmak kaydıyla bazen para karşılığı ailelerinden alınırdı. Evlatlarının istikbali için saraya gönderilirlerdi ve buna karşılık para alırlardı.
• Asil aileler para kabul etmezler ve saraydan gelenler bunu bildikleri için zaten teklifte bulunmazlardı.
• Asiller doğrudan saraya müracaat ederlerdi ve hiç sorgu sual olmadan kızları kabul edilirdi.
• Kızlara yaşlarını sorarlardı, boy ve posa bakarlardı. Yaşa ve güzelliğe göre lazım gelen meblağ verilirdi.
• Sarayda sadece asil değil, pek çok rençber ailelerin kızları da vardı. Bunlar umumiyetle orta hizmeti yapardı.
• Padişahlar için bütün Çerkezler asildi.

Kaynakça:
Açba, L. (2010).Bir Çerkes Prensesi'nin Harem Hatıraları.İstanbul: Timaş Yayıncılık.